prof. dr hab. Eugeniusz Grys
Urodził się w 1931 r. w Śmiglu, w rodzinie rzemieślniczej. Naukę w liceum w Kościanie, ukończył z wyróżnieniem w 1951 r. i bez egzaminu wstępnego zaczął studiować medycynę w Poznaniu. Dyplom lekarza medycyny uzyskał w 1957 roku, a zaraz potem rozpoczął pracę w Klinice Położnictwa i Ginekologii Akademii Medycznej w Poznaniu. W 1965 r. uzyskał doktorat, a 10 lat później tytuł doktora habilitowanego. W listopadzie 1992 r., w Belwederze z rąk prezydenta Rzeczypospolitej odebrał nominację na profesora nauk medycznych. Jest autorem 44 publikacji naukowych i współautorem dalszych 30. Pierwsze z nich dotyczyły wczesnego wykrywania stanów przedrakowych i raka szyjki macicy. Wyniki swych badań przedstawił na Światowym Kongresie Ginekologów w Tokio, zyskując międzynarodowe uznanie. Zajmował się także rzęsistkiem pochwowym powodującym zmiany zapalne narządów płciowych i układu moczowego. Wielokrotnie pomagał mieszkankom naszej gminy, ratując im życie i zdrowie.
Honorowy Obywatel Śmigla

prof. dr hab. Tadeusz Mendel
Urodził się 5 stycznia 1933 r. w Śmiglu, w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego w Kościanie kontynuował edukację w Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Ponieważ po studiach nie mógł podjąć pracy naukowej, wrócił do Śmigla. Pracę zawodową rozpoczął w Kościańskiej Fabryce Mebli, jako główny księgowy. Następnie zajmował stanowiska kierownicze w pobliskich zakładach. Równocześnie, przez 12 lat, był wykładowcą kontraktowym w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kościanie oraz zajmował się pracą społeczną (Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, Klub Sportowy "Pogoń 1929"). W 1970 r. obronił pracę doktorską i został wykładowcą kontraktowym w swojej macierzystej uczelni. Mając za sobą lata praktyki gospodarczej, zainteresował się pracą kierowniczą i zarządzaniem finansów przedsiębiorstw. W pracy naukowo - dydaktycznej stał się specjalistą technik organizatorskich, kierowania firmą, współzarządzania i orgazizacji pracy w biurze. W 1988 r. obronił w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu pracę habilitacyjną pt. "Zarządzanie partycypacyjne w teorii i praktyce". Jako pierwszy doktor habilitowany ze specjalizacją organizacja i zarządzanie w Poznaniu, otrzymał stanowisko docenta w Instytucie Organizacji i Zarządzania. 1 listopada 1992 r. został powołany na stanowisko profesora. Od 1993 r. jest związany z Leszczyńską Wyższą Szkołą Marketingu i Zarządzania. Najwyższy stopień naukowy - godność profesora zwyczajnego uzyskał w październiku 2001 r., tym samym jest pierwszym śmigielaninem który uzyskał najwyższy stopień naukowy.
Honorowy Obywatel Śmigla

prof. dr hab. Kazimierz Przyszczypkowski
Urodził się 1 marca 1943 r. w Śmiglu, w rodzinie rzemieślniczej. Po ukończeniu Państwowego Liceum Pedagogicznego w Lesznie, przez rok pracował jako nauczyciel w szkole w
Bronikowie. W 1963 r. podjął studia pedagogiczne w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, gdzie w 1968 r. został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Katedrze Pedagogiki. Stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki uzyskał w 1976 r., a w 1992 r. doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie andragogiki (dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami pobudzania, ukierunkowania lub wspomagania procesów wychowania ludzi dorosłych). Od 1 czerwca 1995 r. jest profesorem UAM w Poznaniu. W 2000 r. otrzymał tytuł naukowy profesora
nadzyczajnego, a w rok później prezydent RP nadał mu tytuł profesora zwyczajnego. Obecnie profesor Kazimierz Przyszczypkowski jest dziekanem wydziału Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. Jego zainteresowania koncentrują się wokół relacji polityka a oświata, szczególnie natomiast zajmują go zagadnienia nabywania przez ludzi dorosłych kompetencji uwarunkowanych zmianami społecznymi np. migracja, czy transformacja społeczna i polityka oświatowa. Jest autorem ponad 70 prac naukowych, podręczników i skryptów. Aktywnie uczestniczył w powstaniu filii UAM w Kościanie.
Honorowy Obywatel Śmigla

dr Stefan Grys
Urodził się w Śmiglu 22 lipca 1937 r., gdzie spędził dzieciństwo. Edukację ponadpodstawową rozpoczął w Kościanie, po czym kontynuował ją na wydziale chemii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę zawodową, jako nauczyciel chemii. Trzy lata później został pracownikiem poznańskiego zakładu
"Polmos" w Lesznie, z którym związał całe swoje życie zawodowe. Pracę doktorską obronił w 1974 r., uzyskując stopień doktora chemii. Zakład w Lesznie swoje znakomite wyniki ekonomiczne zawdzięcza właśnie jemu. Był m.in. pomysłodawcą oraz realizatorem obiektu
"Akwawit", gdzie znajduje się znany w Polsce basen kąpielowy wraz z kompleksem rekreacyjno-leczniczym i hotelem. Wielokrotnie wspierał finansowo ochronę dziedzictwa narodowego i naukowe prace badawcze z dziedziny medycyny. Jest pierwszym Śmigielaninem, który w 1993 r. otrzymał wyróżnienie "Wielkopolanin roku", a 8 lat później, tytuł "Wybitnego Wielkopolanina". Obecnie jest na emeryturze i zajmuje się działalnością społeczną.
Honorowy Obywatel Śmigla

Krzysztof Jasiński
Urodził się 21 lipca 1943 r. w Lublinie, w ówczesnej Generalnej Guberni. Po wojnie wraz z rodzicami zamieszkał w Śmiglu. Tutaj ukończył szkołę podstawową. Naukę w kościańskim liceum przerwał w II klasie. Jego edukacją zajęli się księża salezjanie z Łodzi, u których mieszkał. Przez dwa lata grał w teatrze salezjańskim. Maturę zdał w Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi. W Poznaniu ukończył Studium Nauczycielskie, a następnie rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. W czasie studiów (w 1966 r.) założył TEATR STU, którym do dziś kieruje. Teatr odniósł wiele sukcesów w kraju i poza jego granicami. Krzysztof Jasiński jest wybitnym artystą, animatorem kultury znanym w Polsce i za granicą. Sławę zdobył, tworząc przepiękne widowiska plenerowe. Najważniejsze z nich to: "Kantata Wawelska", "Kantata Auschwitz -
Birkenau", "Myśl wielka jak czyn" i "Widowiska Podwawelskie" w zakolu Wisły, naturalnym amfiteatrze pod Zamkiem Królewskim. Do znaczących, w rozwoju ideowym i artystycznym teatru, spektakli należą: "Pamiętnik wariata", "Pożądanie schwytane za ogon", "Spadanie", "Sennik polski", "Exodus". Z teatru STU wyszło wielu znanych artystów. Do sukcesów zawodowych Krzysztofa Jasińskiego należy również zaliczyć pełnienie funkcji szefa programowego telewizji Canal + w Krakowie.
Honorowy Obywatel Śmigla

Edward Ignyś
Urodził się w 1916 r., w Niemczech. Pochodził z rodziny wiejskich muzykantów, ojciec i brat grali na dudach wielkopolskich i skrzypcach podwiązanych. Sam naukę gry na tych instrumentach rozpoczął w wieku 10 lat. Ze Śmiglem związany był od 1952 r., wtedy zamieszkał tu i rozpoczął pracę w Zasadniczej Szkole Zawodowej. Swoje zamiłowanie z powodzeniem zaszczepiał coraz to nowym pokoleniom. Pomagała mu w tym wiedza zdobyta na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. W 1952 r. założył w Śmiglu kapelę dudziarską, składającą się z siedmiu osób. Ze swoimi koncertami występowali w różnych miastach Polski, zdobywając nagrody i wyróżnienia. Kapela działała do 1987 r. Poza tym był założycielem zespołu bandonistów i zespołu muzycznego, w którego skład wchodzili muzycy grający na: trąbce, akordeonie, bandonii, skrzypcach i perkusji. Był współtwórcą widowiska scenicznego "Podkoziołek", które w 1984 r. zdobyło I miejsce na Ogólnopolskim Przeglądzie Kultury w Przeworsku. Od 1968 r. Edward Ignyś samodzielnie wyrabiał i dudy i kozły wielkopolskie oraz sierszenki. Zbudował ponad 50 dud wielkopolskich, na których grają jego uczniowie i członkowie wielu kapel dudziarskich na całym świecie. Instrumenty te trafiły m.in. do USA, Niemiec, Francji, Holandii, Belgii i Skandynawii. Jego instrumenty, jako eksponaty, można oglądać również w Muzeum Etnograficznym w Warszawie i Toruniu oraz Muzeum Instrumentów w Szydłowcu.
Od przejścia na emeryturę nie przerwał pracy związanej z edukacją dzieci i młodzieży, uczył młodych adeptów muzyki ludowej gry na dudach i skrzypcach. Efektem jego działalności są kapele w Turwi, Czempiniu, Grotnikach, Bukówcu Górnym, Nietążkowie i Lesznie. Nestor dudziarzy wielkopolskich był laureatem licznych nagród zarówno jako nauczyciel, jak i instrumentalista. Zdobył kilkanaście nagród i odznaczeń. Uwieńczeniem pracy Edwarda Ignysia było przyznanie mu przez Ministerstwo Kultury i Sztuki najwyższego wyróżnienia twórców ludowych, prestiżowej nagrody im. Oskara Kolberga w 1987 r. Zmarł 28 listopada 2004 r.
Honorowy Obywatel Śmigla

Bronisława Kus
W Śmiglu wszyscy wiedzą kim jest Bronisława Kus. W Neufchateau jest podobnie. Trudno dziś sobie po prostu wyobrazić śmigielsko-francuskie więzi bez jej osoby, bo Pani Bronia – jak mówią Polacy, lub według Francuzów Madame Kus (wymawiają: Madame „Kiss”!) jest jej najprawdziwszą ostoją i opoką coraz lepiej rozwijających się przyjaznych kontaktów obu społeczności.
Polacy mówią: kochana, miła, sympatyczna, niezastąpiona. Francuzi też nie szczędzą jej komplementów. Mimo że lata młodości ma już poza sobą, porusza się zwinnie, znakomicie nawiązuje kontakty, płynnie tłumaczy najbardziej zawiłe kwestie. Zawsze gotowa doradzić, dopomóc. Zna zresztą wszystkich i ze wszystkimi znajduje wspólny język. W zakresie polsko-francuskich kontaktów jest prawdziwą alfą i omegą. Każdą nową informację chłonie jak gąbka. Np. o nieznanym fragmencie polsko-francuskiej historii, albo o pokrzywdzonym rodaku, który wyjechał za robotą do Francji i nagle znalazł się bez środków do życia, czy też nieznanej dotąd osobie polskiego pochodzenia mieszkającej w pobliżu. Emanuje wewnętrznym ciepłem.
- Już sama nie wiem, czy bardziej kocham Polskę, czy Francję... Jak jestem w Polsce, to zaraz tęsknię za Francją, a tu stale brakuje mi Polski. Przecież kilka razy w roku jestem w Polsce, ale jak tylko przejadę granice to zaraz myślę o swoich bliskich we Francji! –przyznaje honorowa obywatelka Śmigla. Została nią jak najbardziej sprawiedliwie.
–Cała moja historia jest taka poplątana. Urodziłam się koło Lille i mieszkałam tam z rodzicami 14 lat. Po wojnie, w 1946 r. mój ojciec wrócił do kraju, do Wałbrzycha, bo był górnikiem. Matka pochodziła z Poniatowej na Lubelszczyźnie. Tam później mieszkaliśmy. Maturę zdałam w 1952, a później pracowałam w Zakładzie Energetycznym w Wałbrzychu. Zajmowałam się informacją techniczną, księgowością, kadrami, normalizacją... A moja druga praca to już Poniatowa, zakłady PREDOM-EDA, gdzie wytwarzano sprężarki i sprzęt gospodarstwa domowego. Sama Poniatowa liczyła może 10 tysięcy mieszkańców, a w tych zakładach pracowało 6 tysięcy osób! Tam były już kontakty z Francją, wyjazdy, a do Francji zawsze coś mnie ciągnęło... W latach siedemdziesiątych zdałam egzamin na tłumacza tekstów technicznych w Zarządzie Głównym NOT. Pamiętam jak bardzo wtedy podobały mi się francuskie filmy, jak wszystkich zachęcałam do ich oglądania. A jak byłam we Francji, zachęcałam do oglądania polskich obrazów. Bardzo mi zależało, żeby im też się podobały. Na topie był Wajda, jego „Kanał”, a także „Pamiątka z celulozy”, „Pamiętnik zagubiony w Saragossie”, „Brzezina”... –wymienia jednym tchem.
Latem 1972 r., na wakacjach we Francji, poznała swego obecnego męża Nicolasa. Później był ślub i od 1975 r. znów mieszka we Francji. Najpierw pod Paryżem, bo w Paryżu była praca w biurze projektów.– Miałam 53 lata jak wysłano mnie na przyspieszoną emeryturę. Nie umiałam znaleźć sobie miejsca. Wraz z mężem osiedliśmy w Lotaryngii, w Neufchateau. Trochę tłumaczyłam, trochę pomagałam swoim dzieciom... Córka Iwona ukończyła studia w Paryżu, mieszka w Lyonie i pracuje w zakładach metalurgicznych. Jej syn, a mój wnuk Piotr, ma już 19 lat i studiuje chemię, a Dorota ma 15 lat i za dwa lata będzie zdawać maturę... Moje młodsze dziecko, syn Piotr, osiedlił się w Robaczynie pod Śmiglem. Tam dość często bywam u wnuczków: siedmioletniego Maksa i rocznej Roksany...
To właśnie stamtąd wziął się początek przyjaźni Śmigla i Neufchateau. Zaczęło się od praktyk uczniów rolniczego technikum w Nietążkowie u farmerów z okolic Neufchateau. Potem dołączyli strażacy i artyści. Dziś, Bronisława Kus nadal dużo pracuje społecznie. Szczególnie w Komitecie ds. Partnerstwa, który steruje międzynarodowymi związkami gminy Neufchateau: z niemieckim Herringen, portugalską Mirandą de Corvo i Śmiglem. Do Komitetu należy około 40 osób i wszystkich 29 radnych, a w zarządzie jest ich sześcioro. Bronisława Kus pełni tam funkcję wiceprzewodniczącej. Szefuje Pierre Obrecht, wicemer. Dochody pochodzą z organizowanych uroczystości, wystaw i innych imprez, na które miejscowi obywatele chętnie przybywają, wnosząc za zaproszenie stosowne opłaty. W trakcie polskiego wieczoru podaje się narodowe smakowitości, np. bigos, pierogi, czy makowiec. Ponadto wszyscy członkowie Komitetu płacą składkę, 10 euro rocznie.
-Wiecie co? Najbardziej we Francji nie opłaci się umierać! Samo miejsce na grób kosztuje 10 tysięcy euro! –nagle zauważa Pani Bronisława.– Właściwie, w ogóle nie opłaci się umierać. I Francja, i Polska są takie piękne! I tyle można jeszcze zobaczyć!

Na uroczystej Sesji Rady Miejskiej Śmigla, 25 maja 2002 r. uzyskała tytuł Honorowego Obywatela Śmigla
                                                                                          Opr. Tadeusz Jąder

Ksiądz Leon Stępniak
Urodził się 29 marca 1913 roku jako syn Jana i Pelagii, w miejscowości Czarnotki, w powiecie średzkim. Do szkoły podstawowej chodził w pobliskim Witowie, a następnie ukończył gimnazjum w Środzie. W 1939 roku ukończył seminarium duchowne Gnieźnie i Poznaniu. Po uzyskaniu święceń został skierowany do posługi kapłańskiej jako wikariusz w parafii Kębłowo (pow. Wolsztyn). Od 1939 r. do końca wojny więzień hitlerowski. Przebywał w obozach koncentracyjnych Dachau i Gusen, gdzie doświadczył wszystkich niegodziwości okupanta, codziennie ocierając się o śmierć swych rodaków. Dzięki nadzwyczajnej sile woli i wielkiej wierze, przeżył zniewolenie, bicie, bluźnierstwa, potworny głód i tyfus. Po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów, bezzwłocznie (w grudniu 1945 r.) przez Szczecin wrócił do kraju. Pracował w Swarzędzu, później został proboszczem w Grodziszczku, Gieczu, a następnie, w 1960 r. w Wonieściu. Tam pracował przez 16 lat (do 1978 r.), uzyskując opinię osoby niezwykłej, ogromnie skromnej, nadzwyczajnie życzliwej i przepełnionej wielką miłością bliźniego. Zawsze był gotów do niesienia pomocy osobom słabszym i pokrzywdzonym. Dla wszystkich miał dobre słowo, z nikim nie prowadził swarów, choć potrafił zawsze godnie bronić swego zdania i dobrego imienia kościoła, którego służbie się poświęcił. W Wonieściu i okolicach ksiądz Leon jest bardzo dobrze wspominany. Łącząc parafian w pary małżeńskie udzielił tam setek ślubów, wielu młodszych mieszkańców zawdzięcza mu chrzest święty. Uczestniczył w praktycznie we wszystkich uroczystościach i życiu wsi. Liczne rodziny do dziś utrzymują z nim bezpośredni kontakt, odwiedzając swego duszpasterza z okazji jego imienin i urodzin. On również często przybywa do Wonieścia. Zawsze jest na Wszystkich Świętych, by pomodlić się na mogile pochowanych na miejscowym cmentarzu rodziców.Od ponad dwudziestu lat ks. Leon Stępniak jest na emeryturze i mieszka w Kościanie. W 1997 r. uzyskał tytuł kanonika, przyznany przez Kapitułę Stargardzką, a w następnym roku został uhonorowany tytułem Honorowego Kanonika Archidiecezjalnego w Poznaniu. W 2004 roku otrzymał prestiżową nagrodę „za serce”, przyznaną przez kapitułę miesięcznika regionalnego pt. „Wiadomości Kościańskie”.Na uroczystej Sesji Rady Miejskiej (28 maja 2005 r.) uzyskał tytuł Honorowego Obywatela Śmigla.

Ksiądz biskup Zdzisław Fortuniak
          Jego ekscelencja ksiądz biskup Zdzisław Fortuniak urodził się 21 lutego 1939 roku w Wieszczyczynie koło Śremu, na Ziemi Wielkopolskiej. Jest synem Marcina i Moniki z domu Niewrzęda. Pochodzi z rodziny o głębokich tradycjach religijnych i patriotycznych. W 1957 roku, po ukończeniu szkoły średniej i uzyskaniu świadectwa dojrzałości, rozpoczął studia w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. Został wyświęcony na prezbitera 26 maja 1963 roku przez arcybiskupa poznańskiego Antoniego Baraniaka i już 1 lipca tego samego roku objął swą pierwszą duszpasterską placówkę, zostając wikariuszem w parafii p.w. Najświętszej Marii Wniebowziętej w Śmiglu. 1 października 1966 roku skierowany został na podyplomowe studia na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie i ukończył je z tytułem doktora teologii. Po czteroletniej przerwie ponownie rozpoczął posługę kapłańską – tym razem jako wikariusz w parafii owińskiej. Pracował tam przez dwanaście miesięcy, po czym, dekretem arcybiskupa metropolity poznańskiego, został 1 września 1971 roku przeniesiony do parafii p.w. św. Michała w Poznaniu. W uznaniu głębi jego wiary, wybitnych zdolności intelektualnych i zaangażowania w działalność duszpasterską, 15 września 1972 roku został powołany do pracy w Kurii Metropolitalnej w Poznaniu. Na początek powierzono mu funkcję notariusza. Następnie pracował w Wydziale Duszpasterskim. Równocześnie realizował swe powołanie z wiernymi i dla wiernych, pozostając kapelanem Sióstr Miłosierdzia oraz otaczając opieką duchową pacjentów Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego. Był także stałym członkiem Referatu Duszpasterstwa Ogólnego. Od 29 maja 1981 roku powierzone mu zostało zaszczytne stanowisko Sekretarza Rady Kapłańskiej.
          10 kwietnia 1982 roku została podana do publicznej wiadomości informacja o mianowaniu księdza Zdzisława Fortuniaka przez Ojca Świętego Jana Pawła II biskupem pomocniczym Archidiecezji Poznańskiej. Urząd ten został związany ze stolicą tytularną Tamagristy. Sakrę biskupią ksiądz biskup sufragan otrzymał 9 maja 1982 roku w bazylice archikatedralnej w Poznaniu z rąk jego ekscelencji arcybiskupa Jerzego Stroby. Posłudze biskupiej księdza Zdzisława Fortuniaka przyświeca hasło „Semper Tecum – zawsze z Tobą”, świadczące o całkowitym i ufnym powierzeniu się Bogu.
          Tuż po konsekracji, ordynariusz archidiecezji poznańskiej powierzył księdzu Fortuniakowi obowiązki wikariusza biskupiego, a 11 października 19866 roku mianował go wikariuszem generalnym archidiecezji. W latach 1992-2003, ksiądz biskup służył jako prepozyt, czyli kanonik gremialny Kapituły Metropolitalnej Poznańskiej. Ksiądz biskup sufragan jest także aktywnym członkiem Rady Episkopatu Polski do Spraw Rodziny.
          Ksiądz biskup Zdzisław Fortuniak od najmłodszych lat pewnie kroczył ku swym jasno sprecyzowanym celom – służbie Bogu i bliźniemu poprzez wszechobecną miłość.
          Ksiądz Fortuniak posługę kapłańską w Śmiglu sprawował niewiele ponad dwa lata. Swoim oddaniem, życzliwością i szlachetną postawą zapisał się jednak na zawsze w sercach parafian, którzy pamiętają jego otwarty, spontaniczny i szczery stosunek do ludzi oraz to, jak bardzo kochał pracę z dziećmi i młodzieżą. Interesował się życiem codziennym parafian, pomagał w rozwiązywaniu problemów, pocieszał w kłopotach, dla każdego miał dobre słowo. Zawsze znajdował czas, by pomóc najuboższym i rodzinom wielodzietnym. Parafianie wspominają go niezwykle ciepło. Ksiądz biskup nie zerwał kontaktu ze Śmiglem. Tak często, jak tylko jest to możliwe, odwiedza swoją pierwszą parafię. Kilkakrotnie wizytował dekanat śmigielski. O jego silnym związku ze Śmiglem świadczy to, że mimo upływu lat doskonale pamięta imiona i nazwiska mieszkańców. Niejednokrotnie wypowiadał się, że Śmigiel pozostał jego „pierwszą miłością”. 
          Na uroczystej Sesji Rady Miejskiej (4 czerwca 2006 r.) uzyskał tytuł Honorowego Obywatela Śmigla.

Jan Šatava
          Inżynier Jan Šatava urodził się 23 listopada 1960 r. w Taborze, miejscowości w południowych Czechach, zapisanej w historii wystąpieniami braci czeskich – czeskich reformatorów religijnych. W Taborze mieszka do dziś. Wbrew pozorom, wcale nie pochodzi z rodziny kolejarskiej. Jego ojciec jest inżynierem chemikiem, a matka pielęgniarką. Od najmłodszych lat jego wyobraźnię zaprzątała kolej, zwłaszcza ta dawna, tradycyjna – lokomotywy parowe, lokalne trakcje, wąskotorowe kolejki. Jego marzeniem zawsze było wykorzystanie mocy tkwiącej w parowej lokomotywie, nie tylko jako atrakcji, ale też autentycznej siły, która może pociągnąć rozwój kolejowej gospodarki.
          Po szkole podstawowej (1967-1975), ukończył w Taborze szkołę średnią (1975-1979), a następnie z powodzeniem podjął studia na Politechnice w Żylinie (na Słowacji), gdzie w 1983 roku został inżynierem, absolwentem na kierunku komunikacja kolejowa. W 1986 roku zawarł związek małżeński. Jego wybranka pochodzi ze Słowacji. Mają dwie córki.
          Już jako wykształcony młody inżynier podjął pracę na Czechosłowackich Kolejach Państwowych (ČSD) jako dyżurny ruchu. Pracował przede wszystkim na stacjach Vodice i Beneszow koło Pragi, na głównej linii Praga – Tabor – Czeskie Budziejowice (i dalej do Austrii). W 1987 r. awansował na kontrolera ruchu w okręgowej dyrekcji ČSD w Pradze, a w 1991 na specjalistę bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Od 1993 r., już po rozdzieleniu Czechosłowacji, został zatrudniony jako główny specjalista ds. przepisów ruchu kolejowego w Generalnej Dyrekcji Czeskich Kolei w Pradze.
          W tym czasie było już jasne, że perspektywicznie, w systemie czeskich kolei, wąskotorówki nie mają żadnej szansy na przetrwanie. Uważano je w Czechach za przeżytek i balast po poprzednim systemie. Ponieważ Jan Šatava był ich wielkim fanem, zaczął bliżej przyglądać się tej problematyce. Było oczywiste, że jedynym i najrozsądniejszym rozwiązaniem dla ocalenia jego najukochańszej, jindřichohradeckej kolejki, według niego najpiękniejszej ze wszystkich czeskich wąskotorówek, była prywatyzacja. W 1993 r., wraz z dziewięcioma innymi osobami, założył spółkę akcyjną. Część z nich była zawodowo związana z koleją, a pozostali – biznesmenami-hobbystami. Wspólnie opracowali projekt prywatyzacji kolejki. W 1996 roku został prezesem i dyrektorem JHMD, czyli wąskotorowych kolei z Jindřichovego Hradca. Opuścił państwowe koleje czeskie, poświęcając się całkowicie nowemu projektowi. W 1997 r., kiedy zamknięto w Czechach wąskotorówki, spółka kupiła od państwa grunty, budynki, tabor i oczywiście 79-kilometrową linię kolejki, wszystko za symboliczną jedną czeską koronę. 
          Zawsze go interesowało jak w sensie technicznym, organizacyjnym i ekonomicznym działają inne, zagraniczne kolejki. Obserwacje i doświadczenia uzyskane przy zapoznawaniu się z nimi, starał się przenieść do swojej pracy. Polska z tej perspektywy uchodziła za europejską potęgę. Stąd często jego drogi wiodły właśnie do Polski. Dzięki tym podróżom poznał zastosowanie wąskotorówek, jakie już dawno w Czechach nie funkcjonowało. Np. na Kujawach, gdzie w ramach PKP kolejki pracowały dla cukrowni i przewozu surowca, albo też parową trakcję na kolejkach w Gnieźnie i Środzie Wielkopolskiej. Polskie, sprawnie funkcjonujące kolejki, stanowiły dla niego inspirację wobec przyszłości JHMD. Przede wszystkim zastosowanie stosunkowo nowoczesnych, motorowych wagonów do przewozów pasażerskich. Takich motorowozów czeskie kolejki nie miały. Natomiast znana z nich była przede wszystkim – i to daleko poza granicami Polski – Śmigielska Kolej Dojazdowa. 
          Po raz pierwszy do Śmigla przybył jako kolejowy hobbysta-fotograf w 1995 roku. Śmigiel go zauroczył. Do dziś pamięta ów wczesny ranek, kiedy dojechał samochodem do stacji, skąd już odjeżdżały dwie motorówki – jedna do Starego Bojanowa, a druga do Wielichowa. Do Śmigla powracał coraz częściej, zaznajomił się z naczelnikiem Witem Kreuschnerem i wieloma innymi ludźmi, dzięki którym udało się kolejkę uchronić od likwidacji i dzięki którym nadal może ona sprawnie funkcjonować. Traktuje ich z wielkim szacunkiem. 
          Wizyty i rozmowy przyczyniły się do nawiązania bliskiej współpracy obu kolejek, która – z biegiem lat – staje się coraz bardziej zażyła. Dzięki Janowi Šatavie, w 2005 roku przybyła do Śmigla – przekazana w ramach współpracy w użytkowanie – podbijarka do wąskich torów, dzięki której można znacząco poprawić bezpieczeństwo i komfort jazdy. Warto zaznaczyć, że jest to jedyne takie urządzenie pracujące dziś w Polsce. Również w 2005 roku Jan Šatava przygotowywał, a następnie w trakcie III Pikniku Przyjaciół Śmigielskiej Kolejki wraz z burmistrzem Śmigla i prezesem Stowarzyszenia Kolejowych Przewozów Lokalnych podpisał w wagonie-salonce porozumienie o wzajemnej pomocy i współpracy. 
          W 2004 roku Jan Šatava podjął się dzieła zbliżenia samorządów w Śmiglu i Kamenicy nad Lipou, miejscowości leżącej na trasie wąskotorowej kolejki JHMD. Doszło do wizyty polskiej delegacji w Czechach i czeskiej w Śmiglu. Efektem jest podpisana 4 czerwca 2006 r. umowa o współpracy w zakresie kultury, turystyki, sportu, oświaty i gospodarki obu gmin. Tego samego dnia Jan Satava został wyróżniony tytułem Honorowy Obywatel Śmigla.

Profesor Janusz Czebreszuk
Urodził się 20 stycznia 1959 roku w Darłowie. Maturę uzyskał w 1978 roku w Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Darłowie. W latach 1978-1982 studiował archeologię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Studia ukończył z wyróżnieniem, broniąc przed terminem pracy magisterskiej pt. „Mikroregion osadniczy ludności z przełomu epok neolitu i brązu w Mamliczu, gm. Barcin (woj. bydgoskie)”.
          Od 12.07.1981 roku był zatrudniony w Instytucie Prahistorii UAM na etacie technika, na którym pracował do końca września 1992 r. 1 października 1992 roku otrzymał nominację na stanowisko asystenta w tymże instytucie. 12 czerwca 1995 roku obronił pracę doktorską pt. „Przemiany kulturowe w pierwszej połowie interstadium epok neolitu i brązu na Kujawach”. Została ona w wersji poprawionej i uzupełnionej opublikowana w 1996 roku. 1 listopada 1995 r. został nominowany na stanowisko adiunkta w Zakładzie Prahistorii Polski Instytutu Prahistorii UAM. W 2001 r. opublikował monografię „Schyłek neolitu i początki epoki brązu w strefie południowo-zachodniobałtyckiej (III i początki II tys. przed Chr.) „Alternatywny model kultury”, która stała się podstawą otwarcia przewodu habilitacyjnego. Kolokwium habilitacyjne odbyło się 12 listopada 2001 r. przed Radą Wydziału Historycznego UAM, a jego pozytywne wnioski zostały następnie zatwierdzone przez Centralną Komisję do spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych. W 2004 r. został mianowany przez Rektora UAM na stanowisko profesora nadzwyczajnego tej uczelni.
          Bogaty dorobek naukowy prof. Janusza Czebreszuka obejmuje 92 wydrukowane prace, z czego 5 to monografie książkowe, 4 redakcje naukowe tomów zbiorowych (wszystkie o zasięgu międzynarodowym), jeden wydany w Wielkiej Brytanii (5 pozycja pod redakcją J. Czebreszuka, jest owocem współpracy polsko-niemieckich badań nad wczesnobrązową osadą w Bruszczewie), 59 artykułów w czasopismach i pracach zbiorowych oraz 24 inne (np. recenzje, komunikaty czy opracowania popularno-naukowe). Spośród 59 wydanych artykułów, 22 zostały wydrukowane za granicą, 28 to prace w językach obcych.
          W dotychczasowej działalności naukowej prof. Janusza Czebreszuka wyróżnić można cztery główne kierunki badawcze. Swoją pracę zawodową rozpoczął od badań nad przeobrażeniami kulturowymi społeczeństw Kujaw na przełomie epok neolitu i brązu. Odkrycia kujawskie dały asumpt do poszerzenia pola zainteresowań o zagadnienie znaczenia cywilizacyjnego fenomenu Pucharów Dzwonowatych. Bazując na obu wzmiankowanych nurtach, podjął problematykę wielokierunkowych powiązań społeczeństw zamieszkujących strefę południowobałtycką na przełomie epok neolitu i brązu. W ostatnich latach podjął ponadto badania nad niektórymi aspektami powiązań Europy Środkowej ze strefą egejską w epoce brązu.
          Prof. J. Czebreszuk kierował badaniami wykopaliskowymi na 29 stanowiskach archeologicznych na Kujawach, Pomorzu Gdańskim i w Wielkopolsce. Do najważniejszych z nich należą międzynarodowe badania i odkrycie osady obronnej z początków epoki brązu (sprzed czterech tysięcy lat) w Bruszczewie. Prof. Janusz Czebreszuk na stanowisku tym rozpoczął badania już w roku 1995. Oprócz tego, w swoich publikowanych pracach oraz licznych odczytach, na które zapraszany jest tak w Polsce jak i zagranicą, propaguje wiedzę nie tylko na temat Bruszczewa, ale całej gminy Śmigiel, powodując zainteresowanie Ziemią Śmigielską na wielu europejskich uczelniach. Nieocenione są podjęte przez profesora starania upowszechniające wiedzę o mieszkańcach tych ziem sprzed czterech tysięcy lat w gminie Śmigiel. Profesor jest głęboko zaangażowany w badania prowadzone w Bruszczewie, a także w stworzenie – w niedalekiej przyszłości – archeologicznego skansenu. 
          Kierował trzema grantami. Za grant Komitetu Badań Naukowych pt. „Przełom czy kontynuacja? Puchary dzwonowate w strefie bałtyckiej” uzyskał rezultat „znakomity”. Ze strony polskiej kieruje międzynarodowym programem badawczym (wspólnie z Uniwersytetem w Bambergu, a następnie Uniwersytetem Chrystiana Albrechta w Kilonii) pt. „Rozwój społecznej stratyfikacji na Niżu Północnoeuropejskim w początkach epoki brązu. Wczesna epoka brązu w dorzeczu środków Odry”. Koordynuje ponadto z upoważnienia Dyrektora IP UAM współpracę zagraniczną Instytutu Prahistorii z Białorusią, Słowacją i Grecją.
          W 1996 roku był stypendystą Konferencji Rektorów Duńskich (3 miesiące), a w 1997 Fundacji Volkswagena (6 miesięcy). Janusz Czebreszuk odbył ponadto krótkie staże naukowe w Atenach, Kilonii, Mińsku (Białoruś) i Oxfordzie. 
          Prof. Czebreszuk należy do Stowarzyszenia „Archeologie et Gobelets” w Genewie, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich w Warszawie i Poznańskiego Towarzystwa Prehistorycznego, w ramach którego został wybrany do Rady Naukowej Towarzystwa.
          W 1991 roku został uhonorowany przez JM Rektora UAM naukową nagrodą zbiorową I stopnia. W roku 1996 otrzymał nagrodę indywidualną I stopnia JM Rektora UAM. W roku 2003 przyznana została nagroda indywidualna Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.
          W 2004 r., na wniosek Śmigielskiego Towarzystwa Kulturalnego, został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Śmigla.

2008-06-09	powrót